انواع شيوه‌هاي تعيين قيمت سهم

تاکنون با عوامل موثر بر قيمت سهام در بورس شامل، سه دسته عوامل شامل 1- عوامل محيطـي يا کلان، 2- عوامل مرتبط با صنعت و 3- عوامل دروني، آشنا شده‌ايد در اين قسمت، قصد داريم به موضوع قيمت سهام، البته از نگاهي ديگر بپردازيـم. اجازه بدهيد موضوع اين قسمت را با چند سوال آغاز کنيـم.

چرا قيمت سهام اغلب شرکت ها در بورس از قيمت اسمـي آنها يعني 100 تومان بيشتر است؟

آيا قيمتي که در بورس براي سهام تعيين مي شود، همواره با ارزش واقعي يک سهم برابر است؟ اگر اينطور است، چرا همچنان برخي سرمايه گذاران متقاضي خريد برخي سهام، حتي با قيمتي بالاتر هستند؟

در اين قسمت، قصد داريم با ذکر انواع قيمت يک سهم، به اين سوالات پاسخ دهيم. پس با ما همراه باشيد.

هر سهم، چهار نـوع قيمت دارد:

الف: قيمت اسمي: قيمت اسمـي يک سهم، قيمتي است که عرضه اوليه سهام شرکت براساس آن قيمت انجام مي شود. همانطور که قبلا هم توضيح داديم، قيمت اسمي هريک از سهام شرکتهاي پذيرفته شده در بورس در ايران، يکصد تومان (1000 ريال) است. مبلغ قيمت اسمي، بر روي برگه هاي سهام درج مي شود. در تصوير زير، نمونه يک برگه نشان داده شده است. همانطور که مشاهده مي کنيد، کل سرمايه شرکت، تعداد سهام منتشر شده و قيمت اسمي هريک از سهام، به علاوه تعداد سهامي سهامدار در اختيار دارد، بر روي برگه سهام درج شده است.

ب: قيمت دفتـري: اگر مجموع بدهي هاي شرکت را از مجموع دارايي هاي شرکت کم کنيم، مبلغ باقيمانده نشان دهنده مجموع ارزش سرمايه سهامداران شرکت يا به تعبير دقيق تر، مجموع حقوق صاحبان سهام شرکت خواهد بود. حال اگر مبلغ حقوق صاحبان سهام شرکت را بر تعداد سهام شرکت تقسيم کنيم، عدد حاصل بيانگر قيمت دفتري هر سهم است.

براي مثال، فرض کنيد مجموع ارزش دارايي هاي شرکت الف در پايان سال اول فعاليت شرکت، 10 ميليارد تومان است. اين شرکت همچنين در مجموع 7 ميليارد تومان به بانکها و ساير شرکتها، بدهي دارد. بنابراين، مجموع حقوق صاحبان سهام اين شرکت 3 ميليـارد تومان خواهد بود (3=7-10). حال اگر شرکت مذکور در مجموع تعداد 20 ميليون سهم منتشر کرده باشد، ارزش دفتري هر سهم اين شرکت 150 تومان خواهد بود. (150=20000000/3000000000)

شايد براي شما اين سوال بوجود آمده باشد که چطور قيمت اسمي سهام شرکت الف 100 تومان است، در حاليکه قيمت دفتري سهام اين شرکت 150 تومان؟ پاسخ اين است که ميزان سودي که شرکت در پايان سال اول فعاليت خود بدست آورده است نيز به عنوان حقوق سهامداران محسوب و باعث شده است تا ارزش دفتري سهم، از 100 تومان به 150 تومان افزايش يابد.

دليل ذکر کلمه "دفتر" در قيمت دفتري سهم هم اين است که اعداد و ارقام مربوط به دارايي ها و بدهي هاي شرکت، براساس ارقام ثبت شده در دفاتر حسابداري شرکت، مدنظر قرار مي گيرند.

ج: قيمت بازار: قيمت بازار يا قيمت معاملاتي، قيمتي است که سهام براساس آن، در بورس معامله مي شود. همانطور که قبلا هم توضيح داديم، اگرچه قيمت اسمي هر سهم در بورس 100 تومان است، اما سهام اغلب شرکت ها در بورس براساس قيمت اسمي و حتي ارزش دفتري، معامله نمي شود. آنچه که قيمت سهم در بورس را تعيين مي کند، ميزان عرضه و تقاضا براي يک سهم است. براي مثال، ممکن است به علت عملکرد خوب يک شرکت، سرمايه گذاران زيادي متقاضي خريد سهام آن شرکت در بورس باشند. بنابراين، قيمت آن در بورس براساس ميزان تقاضا، افزايش خواهد يافت و حتي ممکن است اين افزايش، تا چند برابر قيمت اسمي هم باشد. در نقطه مقابل، عملکرد ضعيف يک شرکت ممکن است باعث بي رغبتي سرمايه گذاران به خريد يا نگهداري سهم مذکور و در نتيجه، افزايش عرضه آن در بورس باشد. طبيعتا با افزايش عرضه، قيمت سهم کاهش يافته و اگر اين روند ادامه يابد، ممکن است قيمت سهم حتي به زير قيمت اسمي، يعني 100 تومان برسد. بنابراين، قيمت بازار يک سهم، قيمتي است که در بورس، براي سهم تعيين مي شود.

د: قيمت ذاتي: منظور از قيمت ذاتي يک سهم، ارزش واقعي آن سهم است. شايد براي شما اين سوال بوجود آيد که چه تفاوتي بين قيمت بازار و قيمت ذاتي يک سهم وجود دارد. اجازه بدهيد با يک مثال توضيح دهيم. فرض کنيد قيمت بازار سهم شرکت الف، هم اکنون 200 تومان است، به بيان ديگر، سهام شرکت الف هم اکنون با قيمت 200 تومان در بورس در حال خريد و فروش است. اما سرمايه گذاران زيادي همچنان متقاضي خريد اين سهم هستند. اگر از اين سرمايه گذاران سوال کنيد که چرا قصد داريد سهام اين شرکت را خريداري کنيد؟ پاسخ همه آنها اين خواهد بود که "به نظر ما، اين سهم بيشتر از 200 تومان ارزش دارد". معني اين جمله اين است که ارزش واقعي سهام شرکت الف، بيشتر از قيمت بازار اين سهم است.

بنابراين، در يک تعريف ساده، قيمت ذاتي يک سهم، بيانگر ارزشي است که سرمايه گذاران براي سهم قائل هستند. طبيعتا اگر از ديد سرمايه گذاران، ارزش ذاتي يک سهم بالاتر از قيمت بازار آن سهم باشد، گزينه مناسبي براي خريد خواهد بود، اما اگر ارزش ذاتي يک سهم کمتر از ارزش بازار آن باشد، سهم مذکور گزينه مناسبي براي سرمايه گذاري به شمار نمي رود.

اين نکته را هم اضافه کنيم که عوامل سه گانه موثر بر قيمت سهام، يعني عوامل محيطي، عوامل مرتبط با صنعت و عوامل دروني شرکت، در مجموع به سرمايه گذار کمک مي کنند تا قيمت واقعي يک سهم را برآورد کرده و با مقايسه قيمت واقعي و قيمت بازار، درخصوص خريد، فروش و يا حفظ سهام شرکت مذکور تصميم گيري کند. تا برنامه بعد، خداحافظ.

منبع: training.irvex.ir